Theo luật sư Trương Thanh Đức - Công ty luật BASICO, cách tính thuế như Bộ Tài chính nêu ở trên chỉ thuận lợi cho cơ quan thuế, còn quyền lợi của người dân sẽ được đảm bảo ít hơn. Chắc chắn sẽ không ít cơ quan, doanh nghiệp có cách lách thuế hợp pháp như tạm dừng chi trả một số khoản thưởng vào năm nay mà đợi qua ngày 31-12 năm nay mới phát. Lúc đó, người nộp thuế sẽ được giảm thuế đáng kể, thậm chí là được miễn thuế. “Năm 2009, Chính phủ cũng cho miễn thuế sáu tháng đầu năm. Tôi được biết nhiều doanh nghiệp cũng lách bằng cách một phần lương và thưởng của năm 2009 được trả vào năm 2010 nhằm giúp người lao động giảm tiền thuế”.

Đơn giản thủ tục

Để từ ngày 1-7 triển khai Luật thuế thu nhập cá nhân sửa đổi, Bộ Tài chính đã hoàn tất dự thảo thông tư hướng dẫn. Theo bà Tạ Thị Phương Lan - vụ phó Vụ Quản lý thuế thu nhập cá nhân (Tổng cục Thuế), 22 thông tư hướng dẫn Luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành sẽ được gộp lại làm một văn bản nhằm giúp người nộp thuế tiện theo dõi và thực hiện dễ dàng. Một trong những mục tiêu chính khi xây dựng thông tư hướng dẫn thuế thu nhập cá nhân là nhằm đảm bảo cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho người nộp thuế và cơ quan thuế trong quá trình thực hiện. Bà Lan cũng thừa nhận hiện có quá nhiều văn bản hướng dẫn chính sách thuế thu nhập cá nhân. Thậm chí có những nội dung hướng dẫn còn bị chồng chéo, đan xen lẫn nhau khiến thực hiện khó khăn.

Theo Vụ Quản lý thuế thu nhập cá nhân, một trong những bất cập hiện nay mà người nộp thuế hay kêu là công tác quản lý thuế như hoàn thuế, quyết toán thuế... Do vậy, để tạo thuận lợi cho người nộp thuế, từ ngày 1-7 Bộ Tài chính sẽ bổ sung các hướng dẫn thủ tục liên quan đến công tác thuế. Cụ thể, về quyết toán thuế, để hạn chế tình trạng ùn tắc, quá tải ở các địa điểm cơ quan thuế vào những ngày cuối kỳ quyết toán thuế, số thuế nộp thừa sẽ được bù trừ vào kỳ khai thuế tiếp theo.

Ngay cả thủ tục hoàn thuế, Vụ Quản lý thuế thu nhập cá nhân cho biết cũng sẽ được giảm bớt tối đa bằng việc người nộp thuế chỉ cần nộp hồ sơ quyết toán thuế. Còn cơ quan thuế sẽ thực hiện các thủ tục hoàn thuế theo quy định mà không yêu cầu người nộp thuế phải làm các hồ sơ hoàn thuế như hiện nay. Việc thực hiện hoàn thuế sẽ thực hiện theo các hình thức hoàn trực tiếp bằng tiền mặt hoặc bù trừ vào số thuế phát sinh kỳ sau. Còn về việc cấp mã số thuế cho người nộp thuế và người phụ thuộc, cơ quan thuế sẽ chủ động cấp mã số thuế đối với người phụ thuộc đã đăng ký giảm trừ gia cảnh, người nộp thuế là cá nhân chuyển nhượng bất động sản. Chỉ cần dựa trên các thông tin sẵn có tại hồ sơ đăng ký giảm trừ gia cảnh và hồ sơ chuyển nhượng bất động sản là cơ quan thuế có thể cấp mã số thuế cho người dân.

Về quy định khai thuế theo tháng như hiện nay, bà Đỗ Thị Thìn, phó chủ tịch Hội Tư vấn thuế, cho rằng hoàn toàn không phù hợp, gây khó khăn cho đơn vị sử dụng lao động, nhất là các doanh nghiệp có hàng ngàn lao động. Vì thuế thu nhập cá nhân là quyết toán thuế theo năm, nên việc khai thuế theo tháng chỉ làm tốn thêm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Khắc phục việc này, Vụ Quản lý thuế thu nhập cá nhân cho biết tới đây chỉ những tổ chức trả thu nhập có số thuế khấu trừ theo từng loại tờ khai trong tháng từ 50 triệu đồng trở lên mới thực hiện khai thuế theo tháng.

Biểu thuế lũy tiến từng phần đối với thu nhập từ tiền công, tiền lương và kinh doanh được thực hiện từ ngày 1-7: