Đua nhau đóng cửa

Theo ông Phan Thanh Hà, Tổng giám đốc Công ty CP Điện máy, máy tính, viễn thông Hợp Nhất, thực ra WonderBuy không phải là siêu thị điện máy đầu tiên rơi vào cảnh phá sản tại thị trường TP HCM, mà trước đó nhiều siêu thị nhỏ lẻ khác đã âm thầm ngừng hoạt động.

Tại TP HCM, có thể kể đến một số siêu thị điện máy đã âm thầm ngừng hoạt động, như Vietnamshop.com, Lộc Lê hay Hoàng Linh… Còn tại Hà Nội thì các khu phố trước đây vốn quy tụ nhiều cửa hàng điện máy nhỏ lẻ như Giảng Võ, Hai Bà Trưng, Phố Huế... mỗi dịp hè khách tấp nập thì nay cũng vắng tanh. Ngoài việc ế khách, thì còn do nhiều cửa hàng đã đóng cửa, hoặc chuyển nhượng mặt bằng cho chủ mới để kinh doanh các mặt hàng khác.

Một nhân viên bán hàng của Siêu thị điện máy Hương Anh ở số 149 Phố Huế cho biết, có cửa hàng điện máy quanh khu vực này đóng cửa từ đầu năm 2011. Đáng lẽ thông thường, số lượng cửa hàng ít đi thì những siêu thị còn trụ được phải đông khách hơn, nhưng thực tế lại vắng hơn, dù đang mùa tiêu thụ điện máy.

Siêu thị điện máy Hương Anh với lời quảng cáo là nhà phân phối điện máy số 1 Việt Nam thời điểm này khách cũng khá vắng vẻ. Chủ yếu khách vào tòa nhà Hương Anh Plaza trên phố Huế lại không phải vào khu vực trưng bày hàng điện máy điện lạnh (từ tầng 2 tới tầng 5), mà họ vào Hương Anh spa, massage chân và café từ tầng 6 trở lên.

Nhiều siêu thị điện máy lớn khác như Pico, Trần Anh, Media Mart, Nguyễn Kim… cũng đang gặp khá nhiều khó khăn thời điểm này. Một số siêu thị thừa nhận, mức tăng trưởng và doanh thu đã sụt giảm mạnh so với trước.

Ông Nguyễn Quang Đức, Phó phòng kinh doanh Pico Plaza, cho hay, tính đến hết 7 tháng đầu năm 2011 thì doanh thu Pico đạt ở mức gần 2000 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng trưởng này chỉ đạt 30%, trong khi mức kỳ vọng mà ban lãnh đạo siêu thị đề ra trong 7 tháng đầu năm nay là đạt 50% doanh thu so với 7 tháng đầu năm 2010.

“Ngay từ đầu năm, Pico đã xác định nhóm hàng điện máy sẽ gặp nhiều khó khăn nên chỉ đưa ra mức tăng trưởng và doanh thu dự kiến khiêm tốn. Cụ thể, mức doanh thu dự kiến của Pico trong năm 2011 là 4.000 tỉ đồng. Bên cạnh đó, siêu thị định hướng tập trung hơn vào việc phát triển các ngành hàng kỹ thuật số, chứ không phải điện lạnh”, ông Đức nói.

Còn Giám đốc kinh doanh của Siêu thị điện máy Trần Anh, ông Ngô Thành Đạt, lại cho rằng, nguyên nhân chính dẫn tới ngành kinh doanh điện máy khó khăn thời điểm này là chi phí thuê mặt bằng quá cao và hàng tồn kho lớn do sức mua suy giảm mạnh.

Các "ông lớn" chống chọi như thế nào?

Vì sao những khó khăn kể trên đều là các khó khăn chung tác động đến cả ngành hàng điện lạnh điện máy, như sức mua giảm mạnh, lạm phát, chi phí, giá thuê mặt bằng tăng cao, song chỉ những doanh nghiệp nhỏ trong ngành “chết đứng”, còn các siêu thị lớn vẫn trụ được?

Sở dĩ đại diện Pico không cho rằng giá thuê mặt bằng tăng cao là một yếu tố khó khăn đối với doanh nghiệp này, là vì doanh nghiệp thuê được đất dự án với thời hạn lâu năm và giá cả hợp lý, lại không tăng giảm thất thường. Còn nhiều siêu thị, cửa hàng nhỏ lẻ phải thuê đất tư với giá ngày càng “cắt cổ”.

Theo giới kinh doanh, mặt bằng của Pico Plaza trên đường Nguyễn Trãi rộng khoảng 10.000 m2 gồm cả khuôn viên, nếu không thuê được đất dự án thì tiền thuê mặt bằng ở đây phải lên tới hàng chục tỷ đồng mỗi tháng. Ông Đức cho hay, các địa điểm siêu thị của Pico đều được ký kết dự án theo thời hạn lâu năm nên gần như không bị ảnh hưởng về việc tăng giá thuê mặt bằng. Vì vậy, doanh nghiệp chủ động trước được các khoản chi phí trọng yếu.

Lãnh đạo siêu thị WonderBuy mới phá sản, ông Phan Thanh Hà cho hay, đối với các doanh nghiệp điện máy, tiền thuê mặt bằng có thể xem là khoản chi phí lớn nhất, bởi kinh doanh mặt hàng này cần mặt bằng ở trung tâm, rộng rãi để trưng bày và bảo quản sản phẩm. Trước đây, mỗi tháng siêu thị này phải trả tới 2,5 tỷ đồng tiền thuê mặt bằng, đấy là chưa nói khoản đặt cọc 9 tỷ đồng cho chủ nhà. Đây cũng là lý do chính khiến siêu thị rơi vào cảnh phá sản, khi lỗ do trả tiền thuê nhà và đặt cọc lên tới 32 tỷ đồng.

Có một điều ngạc nhiên là, trong thời buổi các doanh nghiệp điện máy xếp hàng chờ phá sản thì một số siêu thị điện máy lớn không những không “chùn chân” mà còn bành trướng hơn. Có thể thấy rõ điều này qua sự kiện Pico khai trương một siêu thị mới trên đường Tây Sơn cách đây hơn 1 tháng.

Bình luận về vấn đề này, một chuyên gia về quản trị kinh doanh cho rằng, thời điểm này các doanh nghiệp điện máy đang có lượng hàng tồn kho rất nhiều, do sức mua giảm mạnh. Vì vậy, việc họ khai trương thêm một siêu thị mới là một cách hay để trưng bày và xả nguồn hàng này. Thông thường, khi khai trương siêu thị, ngoài đầu tư vào mặt bằng, xây dựng cơ sở hạ tầng, doanh nghiệp còn phải đầu tư một khoản lớn vào việc mua sản phẩm. Nhưng khai trường thời điểm này, doanh nghiệp đã tận dụng được nguồn hàng tồn kho. Tất nhiên, chỉ những doanh nghiệp vốn lớn mới làm được việc này.

Một số doanh nghiệp điện máy lớn khác, để trụ được và phát triển ở thời buổi cạnh tranh khốc liệt, đã chọn cho mình hướng đi đánh vào giá trị cốt lõi của thương hiệu. Chẳng hạn Trung tâm điện máy Nguyễn Kim vừa đạt được thỏa thuận trở thành đối tác chiến lược của Intel Việt Nam, ngày 11/8. Theo đó, Nguyễn Kim và Intel Việt Nam sẽ tập trung vào những hoạt động chính như tham gia các chương trình phổ cập tin học cộng đồng, xây dựng và phát triển kho ứng dụng chạy trên hai hệ điều hành Windows và MeeGo, xây dựng quỹ học bổng tài năng, hỗ trợ quảng bá hình ảnh và sản phẩm… Các doanh nghiệp tham gia hợp tác với Intel sẽ được tập đoàn danh tiếng này hỗ trợ phát triển và cung cấp các sản phẩm vượt trội như điện thoại thông minh, tivi, máy tính xách tay thông minh...

Trước đó, Trần Anh cũng đã tham gia làm đối tác chiến lược của tập đoàn này tại Việt Nam.