Trong báo cáo mang tên “Những rủi ro ngắn hạn đối với thị trường trái phiếu và ngoại hối”, SSI Research đánh giá rằng lợi suất trái phiếu chính phủ (TPCP) cho thấy sự không bền vững, trong khi ngoại hối có những biến động đáng kể trong những tuần gần đây.

Cụ thể, trên thị trường trái phiếu, thị trường sơ cấp đã có những diễn biến đáng chú ý kể từ tuần trước khi mà Kho bạc Nhà nước đã không thể phát hành thành công 4.000 tỷ đồng TPCP kỳ hạn 5 năm như dự kiến, và tỷ lệ đặt thầu/gọi thầu đối với kỳ hạn này chỉ đạt 0,5 lần. Trong khi đó, dù đạt 95% kế hoạch đề ra đối với TPCP kỳ hạn 2 và 3 năm thì lợi suất trúng thầu đã có dấu hiệu tăng trở lại.

“Với những yếu tố này, lợi suất TPCP cho thấy sự không bền vững, đặc biệt là khi TPCP đang giao dịch ở vùng lợi suất thấp nhất trong lịch sử”, báo cáo viết.

Điểm lại thị trường trái phiếu trong nửa đầu năm nay, các số liệu đều cho thấy bức tranh tích cực về thị trường trái phiếu với giá trị giao dịch tăng mạnh cùng mức lợi suất thấp kỷ lục.

Cụ thể, trên thị trường sơ cấp, lợi suất trúng thầu đối với TPCP kỳ hạn 3 và 5 năm giảm 190-200 điểm cơ bản so với phiên đấu thầu hồi đầu năm. Thị trường thứ cấp cũng trở nên sôi động hơn với giá trị giao dịch tăng gấp 4 lần so với cùng kỳ và lợi suất TPCP kỳ hạn 3 và 5 năm giảm 240-273 điểm cơ bản về các mức lần lượt là 6,1% và 7,2%.

SSI Research cho rằng có 2 yếu tố khiến lợi suất trái phiếu giảm và thị trường này trở nên sôi động hơn. Thứ nhất, áp lực lạm phát giảm tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh giảm lãi suất. Thứ hai, thanh khoản của hệ thống ngân hàng dư thừa do tăng trưởng tín dụng vẫn ở mức thấp và một lượng lớn trái phiếu đáo hạn trong năm nay.

Trong những phiên giao dịch tới đây, triển vọng ngắn hạn đối với thị trường trái phiếu tương đối tiêu cực. Cụ thể, việc thành lập công ty mua bán nợ xấu, giải ngân các gói ưu đãi hỗ trợ cho vay mua nhà xã hội, cùng với việc hoãn thời hạn thực hiện thông tư 02 có thể là nhân tố tích cực đối với tín dụng trong nửa cuối năm. Bên cạnh đó, sang quý 3, lượng trái phiếu đáo hạn tương đối thấp.

SSI Research khuyến nghị rằng trong ngắn hạn nhà đầu tư có thể cân nhắc bán chốt lời trái phiếu.

Trong khi đó, với việc trái phiếu đang giao dịch ở mức lợi suất thấp kỷ lục thì rủi ro đối với nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu có mục tiêu dài hạn đang khá cao.

Tuy nhiên, SSI Research lưu ý rằng tuy lợi suất TPCP có thể tiếp tục tăng, nhưng mức tăng này không bền vững khi lạm phát cho năm 2013-2014 có thể chỉ xoay quanh mức 7-7,5%. Do đó, nhà đầu tư có thể cân nhắc mua vào khi lợi suất trái phiếu quay về mức tháng 4 vừa qua.

Còn trên thị trường ngoại hối, điểm nổi bật trong những tuần giao dịch gần đây là tỷ giá bán USD/VND trên thị trường liên ngân hàng duy trì ở mức trần 21.036 đồng/USD. Tuy nhiên, tỷ giá vẫn tương đối ổn định trên thị trường tự do, và trên thực tế, tỷ giá ở thị trường tự do đã giảm nhẹ kể từ cuối tháng 5.

Với xu hướng tăng trở lại này, NHNN đã có những động thái hỗ trợ kịp thời nhằm can thiệp và bình ổn thị trường, bao gồm việc bán ra USD với khối lượng hợp lý.

SSI Research cho rằng tỷ giá có xu hướng tăng trở lại trong thời gian gần đây là do 4 yếu tố: (1) nhu cầu ngoại tệ tăng cao để nhập khẩu vàng, (2) khả năng thu hẹp chênh lệch giữa lãi suất tiền đồng và USD, (3) nhập siêu trở lại, và (4) khối ngoại bán mạnh trái phiếu trong các phiên gần đây.

Cụ thể, SSI Research tính toán rằng với số lượng vàng đấu thầu thành công xấp xỉ 16 tấn từ 4/5 đến 14/6, các ngân hàng sẽ cần khoảng hơn 9 tấn vàng để đóng trạng thái trước ngày 30/6, sau khi toàn hệ thống ngân hàng đã hoàn trả được 80% lượng vàng huy động (100 tấn) tính đến ngày 3/5/2013. Lượng vàng này nếu được nhập khẩu hoàn toàn có thể gây áp lực lên tỷ giá, nhưng không nhiều.

Với áp lực lạm phát cuối năm giảm và tăng trưởng kinh tế ở mức thấp, NHNN nhiều khả năng sẽ giảm trần lãi suất nhằm hỗ trợ kinh tế trong nước. Bên cạnh đó, Cục dự trữ Liên bang Mỹ có thể giảm chương trình mua trái phiếu của mình trong những tháng tới, kéo theo khả năng tăng lãi suất USD. Với các yếu tố này, khả năng thu hẹp chênh lệch lãi suất USD và VND đã hạn chế phần nào các hoạt động kinh doanh chênh lệch lãi suất. Thực tế là một số ngân hàng đang cố gắng giảm bớt trạng thái âm ngoại tệ, kéo theo nhu cầu ngoại hối tăng mạnh.

Về cán cân thương mại, SSI Research đánh giá rằng cán cân cả năm 2013 có thể thâm hụt như dự đoán trước đó do nhập khẩu có thể tiếp tục tăng cao hơn khi tăng trưởng tín dụng và nhu cầu trong nước dự kiến sẽ cải thiện trong nửa cuối năm nay.

Về hoạt động bán trái phiếu của nhà đầu tư nước ngoài, trong các phiên giao dịch tuần trước, khối ngoại liên tục bán mạnh trên thị trường trái phiếu thứ cấp để chốt lời. Các hoạt động tương tự cũng diễn ra trên thị trường cổ phiếu khi khối ngoại quay trở lại bán ròng trong tháng 6. Đáng lưu ý, giá hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) kỳ hạn 5 năm dù tăng lên 250 điểm cơ bản trong tuần trước, nhưng đã dần ổn định trở lại từ đầu tuần nay.

SSI Research nhận định yếu tố (1) và (4) chỉ ảnh hưởng một lần và trong ngắn hạn. Do đó, mục tiêu giữ ổn định tỷ giá trong biên độ tăng không qua 2-3% trong năm 2013 của NHNN là có thể đạt được, và NHNN sẽ chủ động hơn trong việc giải quyết thanh khoản thị trường ngoại hối trong thời gian tới.