Nói về tình hình kinh tế vĩ mô, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cho rằng, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 5 tháng đầu năm được kiểm soát tốt cho thấy mục tiêu điều hành chính sách hướng tới xây dựng khuôn khổ vĩ mô ổn định được tạo lập khá vững chắc.

Sau 5 tháng, lạm phát tăng ở mức thấp 2,35% so với đầu năm và 6,74% so với cùng kỳ. Trong đó, có 2 tháng lạm phát ở mức âm vào tháng 5 (giảm 0,06% so với tháng trước) và tháng 3 giảm 0,19% so với tháng 2).

Tuy nhiên, ngoài ý nghĩa tích cực, điều này cho thấy tổng cầu của nền kinh tế đang yếu. xét về cơ cấu nhóm hàng, những điều chỉnh về giá của nhóm giáo dục và dịch vụ y tế tại một số tỉnh thành chưa đủ để kéo CPI nhích lên khỏi mức âm khi các nhóm khác giảm. so với tháng 5 của các năm trước, lần đầu tiên trong 10 năm trở lại đây lạm phát tháng 5 ở mức âm.

Do đó, Ủy ban Giám sát cho rằng, lạm phát đang được kiểm soát tốt và có khả năng sẽ thấp hơn mục tiêu 6,5% của năm 2013. Vì vậy, trong những tháng còn lại của năm, các chính sách vĩ mô cần ưu tiên hơn cho tăng trưởng kinh tế nhằm đạt được mục tăng trưởng 5,5% cho năm 2013.

Doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn

Theo thống kê của Bộ Kế hoạch – Đầu tư, trong tháng 5 số doanh nghiệp giải thể và ngừng hoạt động là 3590 doanh nghiệp, đưa con số của cả nước trong 5 tháng đầu năm lên đến 23.226 doanh nghiệp, bằng gần một nửa số doanh nghiệp giải thể phá sản của các năm trước (năm 2012 là 53.972 doanh nghiệp, năm 2011 là 54.198 doanh nghiệp)

Số doanh nghiệp giải thể và tạm ngừng hoạt động bình quân theo tháng cũng đang tăng dần kể từ năm 2011: từ 4.498 doanh nghiệp (năm 2011) lên 4.517 doanh nghiệp (năm 2012) và lên đến 4.646 doanh nghiệp (5 tháng đầu năm 2013).

Tổng cầu nền kinh tế còn yếu và chưa có sự cải thiện đáng kể

Tính chung 5 tháng đầu năm, mức tăng (đã loại trừ yếu tố tăng giá) của tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng là 4,8%, hầu như không có cải thiện so với mức 4,6% của 4 tháng đầu năm và thấp hơn nhiều so với mức 6,6% và 6,4% của 5 tháng đầu năm 2012 và năm 2011.

So với cùng kỳ năm trước, mức vận chuyển hàng hóa của 5 tháng đầu năm nay cũng chỉ tăng 1,5% và mức luân chuyển hàng hóa thậm chí giảm 3,1%. 

Khả năng cân đối NSNN năm 2013 sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn

Tình hình thực hiện NSNN những tháng đầu năm cho thấy thu NSNN đạt thấp hơn kế hoạch (tính đến 15/5 đạt 32,9% dự toán, thấp hơn 4% so với kế hoạch) và yếu tố hỗ trợ tăng thu NSNN cũng bị hạn chế do nguồn thu từ dầu thô, cả sản lượng khai thác dầu và giá dầu đều dự báo thấp hơn năm 2012 để bù đắp thu thu từ thu nội địa và thu từ hoạt động xuất nhập khẩu là rất hạn chế.

Điều này được thể hiện rõ qua 2 sắc thuế là TNDN và thuế VAT, cụ thể: Thuế TNDN trên tổng thu NSNN giảm xuống 27,7% trong quý I/2013 từ mức 28,6% của quý I/2012; tương tự nguồn thu từ thuế VAT/tổng thu NSNN giảm từ 32% xuống 30%.

Hơn nữa, khả năng hụt thu từ hoạt động xuất khập khẩu là khá cao khi nguồn thu này vẫn tiếp tục xu hướng đạt thấp hơn kế hoạch từ năm 2012 và trng 5 tháng đầu năm do mặt hàng có kim ngạch nhập khẩu chịu thuế lớn có xu hướng giảm hoặc không tăng nhiều.

Thu NSNN đang gặp rất nhiều khó khăn trong khi nhu cầu mở rộng đầu tư từ NSNN để hỗ trợ trăng trường cùng với tăng chi lương và phụ cấp xã hội khó cắt giảm khiến chi NSNN gần như hết dư địa để thu hẹp.

Theo Ủy ban Giám sát, Chính phủ nên sớm giải quyết nợ đọng xây dựng cơ bản 94.000 tỷ đồng các doanh nghiệp, đẩy nhanh các dự án đầu tư từ NSNN, tăng chi đầu tư công, tập trung vào hạ tầng cơ sở, những dự án dở dang có thể hoàn thiện sớm và đưa vào sử dụng; bố trí vốn đối ứng để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn ODA, nhất là các dự án có ảnh hưởng lan tỏa rộng.

Khánh Linh