Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có văn bản giải trình một số nội dung được cử tri quan tâm về quản lý thị trường vàng.

Muốn thu hẹp khoảng cách chênh lệch phải có sự liên thông

Theo báo cáo về công tác quản lý nhà nước đối với thị trường vànggửi tới các đại biểu Quốc hội do Thống đốc Nguyễn Văn Bình được thừa ủy quyền Thủ tướng ký, nước ta không phải là nước sản xuất vàng, do vậy để giá vàng trong nước bằng hoặc sát với giá vàng thế giới thì thị trường vàng trong nước phải liên thông tuyệt đốihoặc liên thông tương đối với thị trường vàng quốc tế.

Để thị trường vàng trong nước liên thông tuyệt đối thì phải cho phép doanh nghiệp và người dân kinh doanh vàng tài khoản ở nước ngoài thông qua sàn vàng, đồng thờicho phép nhập khẩu hoặc xuất khẩu vô điều kiện số dư vàng trên toàn khoản khi có nhu cầu.

Khi đó, nhà đầu tư thông qua tài khoản kinh doanh vàng ở nước ngoài có thể mua bán vàng theo giá thế giới vào bất kỳ thời điểm nào. Hơn nữa, nhà đầu tư lại được lựa chọn xuất, nhập khẩu vàng tự do ra vào Việt Nam. Như vậy, giá vàng thế giới và trong nước sẽ tương trùng với nhau, loại trừ thuế và phí.

Để thị trường vàng trong nước và thế giới liên thông tương đối, thứ nhất phải cho phép kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài qua các sàn vàng, không cho phép hoặc hạn chế việc xuất nhập khẩu vàng khi có nhu cầu. Trong trường hợp này, mặc dù mua bán vàng theo giá thế giới vào bất kỳ thời điểm nào nhưng nhà đầu tư lại không được tự do xuất, nhập khẩu vàng ra vào Việt Nam nên giá vàng trong nước và thế giới vẫn có chênh lệch tương đối.

Thứ hai, hoặc không cho phép kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài nhưng cho phép xuất nhập khẩu vàng một cách tự do hoặc có điều kiện. Trường hợp này mặc dù xuất nhập khẩu vàng ra vào Việt nam được tự do hoặc có điều kiện nhưng lại không được mua bán vàng trên tài khoản vàng ở nước ngoài do hoạt động xuất nhập khẩu phải có thời gian, trong khi giá vàng thế giới lại biến động liên tục, làm cho giá vàng trong nước vẫn chênh tương đối so với thế giới. Trường hợp này, mức độ tự do xuất nhập khẩu vàng sẽ tác động trực tiếp đến mức độ chênh lệch. Mức độ tự do xuất nhập khẩu càng cao thì chênh lệch giá vàng càng thấp và ngược lại.

Chênh lệch vàng thấp nhưng nhập lậu nghiêm trọng

Cũng theo báo cáo này, diễn biến thị trường vàng nước ta gần đây có thể chia làm 3 giai đoạn.

Giai đoạn từ 2007 – 2009, dù nhà nước không cho phép nhưng các quy định của pháp luật về quản lý thị trường vàng còn chưa đầy đủ nên các sàn vàng hình thành tự phát và phát triển nhanh.

Thời gian này mỗi năm nước ta cho nhập khẩu 40 – 60 tấn vàng chính thức và vàng nhập lậu khoảng 50 – 60 tấn. Giai đoạn này chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới thấp nhưng thị trường lại hay bất ổn, thường xuyên có các cơn số vàng. Các sàn vàng thu hút nhiều người tham gia, hàng chục nghìn tỷ mỗi ngày lẽ ra phục vụ cho sản xuất kinh doanh tạo ra của cải thì lại bị thu hút vào các sàn.

Giai đoạn từ 2009 – 2012, các sàn vàng đã chấm dứt hoạt động, kinh doanh vàng tài khoản nước ngoài bị cấm. Mỗi năm nước ta vẫn nhập 40 – 60 tấn vàng và nhập lậu cũng khoảng 40 – 60 tấn. Thời gian này, chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế cũng thấp nhưng những bất ổn của thị trường vàng và các tác động tiêu cực lên tỷ giá, CPI, ổn định kinh tế vĩ mô vẫn xuất hiện.

Chênh lệch lớn nhưng thị trường ổn định

Giai đoạntừ năm ngoái tới nay là thời gian khuôn khổ pháp lý mới đã xây dựng và có hiệu lực thi ành.Sàn vàng và kinh doanh vàng qua tài khoản đã bị triệt tiêu hoàn toàn; nhà nước độc quyền nhập khẩu vàng và sản xuất vàng miếng. Thời gian qua, NHNN cũng chỉ mới bán ra khoảng trên 20 tấn vàng để can thiệp thị trường.

Theo báo cáo, dù rằng hiện nay chênh lệch giữa vàng trong nước và quốc tế nới rộng nhưng thị trường đã ổn định, hoạt động đầu cơ được đẩy lùi, không còn hiện tượng làm giá, tạo sóng để kiếm lời, không còn cảnh đổ xô đi mua bán vàng. Hiện tượngvàng hóa đã được kiềm chế, thị trường không còn tác động mạnh lên tỷ giá như trước. Bên cạnh đó, NHNN cũng đã mua lại được của người dân gần 100 tấn vàng.

Về trung và dài hạn, theo báo cáo, với những điều kiện khuôn khổ pháp lý và hoạt động can thiệp thị trường của NHNN, chênh lệch giá vàng sẽ được thu hẹp. Ngắn hạn, khi giá vàng thế giới biến động đột biến thì chênh lệch đó là tất yếu. NHNN nhận định việc giá vàng ổn định là cần thiết giúp thị trường trong nước không bị chao đảo theo biến động của thị trường, giúp ổn định kinh tế vĩ mô.

Tiền thu được từ chênh lệch giá đổ vào ngân sách

NHNN đồng thời khẳng định việc can thiệp thị trường vàng (bán vàng qua đấu thầu)không vì mục tiêu lợi nhuận mà chỉ nhằm điều tiết và quản lý nhà nước đối với thị trường vàng.

Về khoản tiền chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế, trước đây là thuộc về giới đầu cơ và kinh doanh vàng nhưng nay thuộc về ngân sách nhà nước để phục vụ quốc kế dân sinh. Nhà nước tôn trọng quyền sở hữu, tích trữ, mua bán vàng miếng của tổ chức và cá nhân nhưng không khuyến khích kinh doanh vàng miếng.

Theo Trí Thức Trẻ