Cả nhà & các em học viên thân mến. Nếu phải kể ra tên một axit cần thiết nhất trong chương trình hóa học phổ thông thì chắc chắn không thể không nhắc tới axit nitric HNO3. đó là trong những axit mạnh nhất và cần thiết nhất hay chạm mặt trong số kì thi ĐH – Cao Đẳng . Axit nitric như bọn họ đã biết có tính axit và tính oxi hóa rất mạnh, nó không chỉ là tính năng với kim loại, phi kim mà cả những hợp chất,… Nguyên Nhân lại như vậy thì Anh chị cũng đã được đào bới trong sách giáo khoa và được học ở trên lớp. Trong bài viết này tôi xin giải đáp rõ hơn một trong những đặc điểm đặc trưng của axit nitric. 

1. Hỏi: Dung dịch HNO3 loãng hay đặc có tính oxi hóa mạnh hơn? Nguyên Nhân ? 
Đáp: 
Dung dịch HNO3 đặc có tính oxi hóa mạnh hơn dung dịch HNO3 loãng vì tốc độ phản ứng ở đây phụ thuộc vào nồng độ. Khi nói phản ứng xảy ra mạnh hay yếu tức là nói đến vận tốc phản ứng còn việc HNO3 bị khử từ N+5 đến N2O (+1), NO (+2), NO2 (+4) hay NH4NO3 (-3) không liên quan đến độ mạnh yếu của phản ứng. 
2. Hỏi: Lý Do bình đựng dung dịch HNO3 để lâu có màu vàng ? 
Đáp: 
HNO3 kém bền, ngay ở nhiệt độ thường khi có ánh sáng 
4HNO3 → 4NO2↑ + O2 ↑ + 2H2O 
Khí NO2 gray clolor đỏ tan vào dung dịch axit làm cho dung dịch này còn có gold color . 

HNO3 Thạch An : http://thachan.com/vi/san-pham/chat-tay-rua-hoa-mp/axit-nitric-hno3-68-201.html
3. Hỏi: Vì Sao HNO3 đặc ăn mòn kim loại khó khăn hơn HNO3 loãng? 
Đáp: 
Vì muối nitrat tạo ra hiếm hoi tan trong axit nitric HNO3 đặc, cản trở phản ứng. 
4. Hỏi: Nguyên Nhân khi cho kim loại chức năng với dung dịch HNO3 thường chiếm được hỗn hợp những sản phẩm như NO2, NO, N2O, N2,…
( rõ ràng : Al(dư) + HNO3 (đặc)). 
Đáp: 
Vì nồng độ HNO3 giảm dần trong công việc phản ứng nên thường tạo nên hỗn hợp dòng sản phẩm , do dòng sản phẩm của quá trình oxi hóa lệ thuộc vào nồng độ HNO3. 
5. Hỏi: giải thích Nguyên Nhân cùng một kim loại phản ứng với HNO3 đặc thì cho NO2 còn với HNO3loãng thì cho NO? 
Đáp: 
dòng sản phẩm chủ yếu ban đầu của công việc kim loại khử HNO3 là axit nitrơ HNO2. Axit này không bền, phân hủy thành NO và NO2. NO2 chức năng với H2O của dung dịch loãng tạo thành HNO3 and NO. 
2HNO2 → NO + NO2 + H2O 
3NO2 + H2O ↔ 2HNO3 + NO (*) 
Khi nồng độ axit tăng đều , cân bằng (*) sẽ chuyển dịch về phía chia thành NO2. Khi 
nồng độ axit giảm (HNO3 loãng) cần bằng (*) chuyển dịch về phía phân thành NO. 
6. Hỏi: Vì Sao một vài kim loại như Au, Pt không tan trong axit nitric nhưng tan 
trong dung dịch nước cường toan “3V(HClđặc)+ 1V(HNO3 đặc)”. 
Đáp: Nước cường toan có tính oxi hóa mãnh liệt hơn cả HNO3 đặc. 
6HCl + 2HNO3 → 3Cl2 + 2NO + 4H2O 
2Au + 3Cl2 → 2AuCl3 
như vậy , Au & Pt tan được ở đó là do ái dực lớn của chúng đối với clo, do đó mà phản ứng không tạo nên muối nitrat, mà tạo ra muối clorua. thực chất , công dụng sau cuối là sở hữu được axit phức H[AuCl4] (axit cloroauric). 
AuCl3 + HCl → H[AuCl4] 

Hóa chất Kali hydroxit Thạch An: http://thachan.com/vi/san-pham/hoa-chat-cong-nghiep/koh-potassium-hydroxide-34.html
8. Hỏi: giải thích hiên tượng thụ động của Al, Fe, Cr trong HNO3 đặc nguội? 
Đáp: 
Khi cho Al, Fe, Cr vào HNO3 đặc nguội thì chúng không những không tan, mà còn bị thụ động hóa, nghĩa là sau thời điểm ngâm trong HNO3 đặc nguội chúng không phản ứng với HCl hoặc H2SO4 loãng nữa. quá trình ngâm trong dung dịch như thế ( hoặc một vài dung dịch chất oxi hóa khác như K2Cr2O7 ) đã hình thành bên trên mặt phẳng những kim loại này một màng oxit bảo vệ có chiều dày khoảng 20 -30 micometer 
9. Hỏi: phân tích và lý giải sự khác nhau giữa phản ứng nhiệt phân những muối (NH4)2Cr2O7, 
NH4NO3, NH4NO2với sự nhiệt phân những muối (NH4)2CO3, NH4Cl. Viết PTHH của những phản ứng tương ứng. 
Đáp: 
những muối (NH4)2CO3, NH4Cl là muối của các axit không có tính oxi hóa, do đó khi bị nhiệt phân luôn luôn giải phóng khí NH3 
các muối (NH4)2Cr2O7, NH4NO3, NH4NO2 là muối của những axit có tính oxi hóa mạnh, do đó khi bị nhiệt phân tạo thành NH3 có khả năng sẽ bị oxi hóa thành N2 hoặc N2O. 

K2CO3 Thạch An: http://thachan.com/vi/san-pham/hoa-chat-cong-nghiep/k2co3-potassium-carbonate-35.html
10. Hỗn kim loại tổng hợp loại tác dụng với hỗn hợp HNO3 và H2SO4 đặc xảy ra ra sao ? 
Đáp:
Khi cho hỗn hợp kim loại vào hỗn hợp HNO3 + H2SO4 đặc thì vấn đề khá phức hợp : 
+ Về mặt nhiệt động, HNO3 có tính oxi hóa mạnh hơn H2SO4 nên ưu ái phản ứng hơn. Nói 1 cách lý tưởng là trong môi trường xung quanh phản ứng phải hết NO3-mới đến phản ứng của SO42- trong H+
với kim loại. Do đó, muối phân thành là muối sunfat chứ không có muối nitrat. 
+ Về mặt động học, rất có thể xảy ra tuy vậy tuy vậy 2 phản ứng: phản ứng kim loại với HNO3 & với H2SO4 để tạo ra đồng thời NO2 and SO2. mặc dù thế , NO3- trong H+ phản ứng có phần ưu thế hơn and NO2 tạo thành lại phản ứng với SO2, đồng thời SO2 tạo nên lại phản ứng với HNO3 trong dung dịch. 
chính vì như vậy , quan niệm 2 các bước phản ứng của kim loại với HNO3 and H2SO4 trọn vẹn chủ quyền với nhau là không chính xác . Ngược lại , quan niệm phải hết NO3- mới đến SO42- tham gia phản ứng cũng không thực ra (vì kim loại tiếp xúc đối với tất cả ion NO3- , ion SO42-, ion H+ trong dung dịch). Trong dung dịch sau phản ứng sẽ có những ion kim loại, ion NO3- , ion SO42-, ion H+ nên giận dữ thật đúng chuẩn lượng muối chia thành , chỉ rất có thể nghĩ rằng muối sunfat sẽ ưu ái hơn.